قیمت نفت در معاملات اولیه امروز در بازارهای آسیایی افزایش یافت؛ رشدی که بیش از هر چیز تحتتأثیر تشدید ریسکهای ژئوپلیتیکی و سختگیرانهتر شدن اجرای تحریمهای آمریکا علیه صادرات نفت ونزوئلا قرار داشت. رهگیری یک نفتکش ونزوئلایی توسط ایالات متحده در تعطیلات آخر هفته، بار دیگر نگرانیها درباره اختلال در عرضه جهانی نفت را پررنگ کرد.
به گفته مقامهای آمریکایی، واشنگتن در حال تعقیب یک نفتکش دیگر ونزوئلایی نیز هست و در صورت موفقیت، این سومین مورد رهگیری نفتکشها طی کمتر از دو هفته اخیر خواهد بود. این اقدامات نشاندهنده رویکرد سختگیرانهتر آمریکا در مقابله با دور زدن تحریمهاست و ابهام تازهای درباره تداوم جریان صادرات نفت ونزوئلا ایجاد کرده؛ آنهم در شرایطی که بازار نفت نسبت به هرگونه اختلال در عرضه، حساسیت بالایی دارد.
این تحولات همزمان با افزایش تنشها در خاورمیانه رخ داده است. اسرائیل به آمریکا هشدار داده که رزمایشهای موشکی اخیر سپاه پاسداران ایران ممکن است به اشتباه بهعنوان آمادهسازی برای حمله تلقی شود. اگرچه ارزیابیهای اطلاعاتی آمریکا در حال حاضر نشانهای از حمله قریبالوقوع ایران نشان نمیدهد، اما مقامهای اسرائیلی تأکید کردهاند که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس، آستانه تحمل ریسک به طور محسوسی کاهش یافته و احتمال سوءبرداشت یا تشدید ناخواسته درگیریها افزایش پیدا کرده است.
در چنین فضایی، بازارهای انرژی شروع به لحاظ کردن «حق بیمه ریسک ژئوپلیتیکی» بالاتری در قیمت نفت کردهاند. معاملهگران نگراناند که حتی یک درگیری محدود میان ایران و اسرائیل، یا واکنشهای پیشدستانه دفاعی ناشی از برداشت نادرست، بتواند عبور نفت از تنگه هرمز را مختل کند؛ گذرگاهی حیاتی که بخش بزرگی از عرضه جهانی نفت از آن عبور میکند.
از سوی دیگر، رهگیری نفتکشهای ونزوئلایی نشان میدهد آمریکا آماده است نظارت عملیتری بر اجرای تحریمها اعمال کند؛ اقدامی که میتواند عملاً عرضه نفت از آمریکای لاتین را محدودتر کند. هرچند صادرات نفت ونزوئلا تاکنون از مسیرهای غیر شفاف ادامه داشته، اما تکرار این مداخلات، ریسک حملونقل، بیمه و تحویل محمولهها را افزایش میدهد.
در مجموع، ترکیب تنشهای خاورمیانه و تشدید فشارهای آمریکا بر صادرات ونزوئلا، به عاملی حمایتی برای قیمت نفت تبدیل شده است؛ حتی در شرایطی که نگرانیها درباره رشد اقتصادی جهانی و سیاستهای پولی همچنان مانعی برای جهش شدید قیمتها محسوب میشوند. در حال حاضر، به نظر میرسد بازار بیش از تقاضای کوتاهمدت، بر ریسکهای بالقوه سمت عرضه تمرکز کرده است.