اروپا در مقطعی حساس قرار گرفته است؛ جایی که باید میان حفظ جایگاه پیشتاز خود در سیاستهای اقلیمی و رقابت جدی در عرصه هوش مصنوعی یکی را در اولویت قرار دهد. مدیران صندوقهای سرمایهگذاری و تحلیلگران میگویند قاره سبز اکنون با یک «دو راهی تاریخی» روبهرو شده است؛ تصمیمی که میتواند آینده اقتصادی و فناوری آن را برای سالها رقم بزند.
درحالیکه آمریکا برای توسعه سریع مراکز داده هوش مصنوعی حتی به سراغ نیروگاههای فسیلی رفته است، اروپا همچنان توسعه این پروژهها را به رعایت سختگیرانه استانداردهای زیستمحیطی و شفافیت در مصرف انرژی و آب مشروط میکند. همین مقررات، به گفته برخی کارشناسان، باعث کند شدن پروژهها و کاهش جذابیت اروپا برای شرکتهای فناوری شده است.
بسیاری از منتقدان معتقدند قوانین محیطزیستی اتحادیه اروپا، اگرچه در سطح جهانی الگو محسوب میشوند، اما در عمل مانعی برای رقابتپذیری اقتصادی ایجاد کردهاند. برخی سرمایهگذاران هشدار میدهند که فضای «ضد کارآفرینی» اروپا باعث مهاجرت استارتاپها و شرکتهای فناوری به آمریکا، خاورمیانه یا آسیا شده است؛ جایی که محدودیتها کمتر و مسیر رشد سریعتر است.
از سوی دیگر، افزایش شدید مصرف برق توسط مراکز داده هوش مصنوعی، فشار بیسابقهای بر شبکههای انرژی وارد کرده است. نگرانیهایی وجود دارد که انرژیهای تجدیدپذیر بهجای جایگزینی سوختهای فسیلی، صرف تغذیه دیتاسنترها شوند. حتی برخی کارشناسان هشدار دادهاند که تعطیلی نیروگاههای زغالسنگ در اروپا ممکن است به تعویق بیفتد؛ مسئلهای که چالش بزرگی برای امنیت انرژی و اهداف اقلیمی خواهد بود.
در ماههای اخیر، اتحادیه اروپا برخی تعهدات محیطزیستی خود را تعدیل کرده است؛ از عقبنشینی در ممنوعیت خودروهای بنزینی گرفته تا تعویق اجرای قوانین جدید انتشار کربن. حامیان این رویکرد، آن را «واقعگرایانه و ضروری» میدانند، نه عقبگرد. همزمان، مقامهای اروپایی تأکید دارند که هوش مصنوعی میتواند به افزایش بهرهوری انرژی و تسریع گذار سبز کمک کند، به شرط آنکه با برنامهریزی هوشمندانه همراه شود.