مدیریت، رسانه و بازار؛ استراتژی متفاوت انویدیا
جنسن هوانگ، مدیرعامل شرکت انویدیا، در روزهای اخیر با حضور پررنگ در رسانهها و محافل سیاسی بار دیگر نام این غول فناوری را در کانون توجه قرار داده است. او هفته گذشته به واشنگتن سفر کرد و در دیداری با دونالد ترامپ درباره محدودیتهای صادرات تراشههای هوش مصنوعی به چین گفتوگو داشت؛ موضوعی که نقش مهمی در رقابت فناوری میان دو اقتصاد بزرگ جهان ایفا میکند. پس از این دیدار، هوانگ در مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی (CSIS) سخنرانی کرد و همزمان، پادکست پرطرفدار جو روگن نیز میزبان گفتوگویی مفصل با او شد. این حضور رسانهای گسترده باعث شد بحث درباره آینده تراشهها، هوش مصنوعی و جایگاه انویدیا در این رقابت جهانی بیش از گذشته در میان افکار عمومی و سرمایهگذاران داغ شود. تحلیلگران بازار معتقدند این تور رسانهای حسابشده، فراتر از یک گفتوگوی تبلیغاتی ساده است. لیزا شرایبر، تحلیلگر سرمایهگذاری در گرادیِنت اینوستمنتس، میگوید سهامداران فعلی و سرمایهگذاران بالقوه، سخنان هوانگ را بهعنوان نشانهای از اعتماد به نفس مدیریتی و درک عمیق او از تحولات ژئوپلیتیکی و فناورانه ارزیابی میکنند. خبرنگاران ارشد یاهو فایننس نیز بر این باورند که هوانگ با ترکیب سیاست، فناوری و روایتسازی رسانهای، موفق شده صنعت نیمهرسانا را از یک موضوع تخصصی به بحثی عمومیتر تبدیل کند. در شرایطی که رقابت هوش مصنوعی میان آمریکا و چین شدت گرفته، نقش مدیرانی مانند هوانگ در شکلدهی به نگاه بازار و سیاستگذاران بیش از هر زمان دیگری پررنگ شده است.
تنش تازه در دریای سیاه؛ پهپاد روسی کشتی ترکیهای را هدف گرفت
نیروی دریایی اوکراین اعلام کرد یک پهپاد روسی به طور عمدی یک کشتی غیرنظامی ترکیهای را در دریای سیاه هدف قرار داده است. به گفته مقامهای اوکراینی، این کشتی حامل روغن آفتابگردان بوده و در مسیر انتقال محموله خود به مصر قرار داشته است. این حادثه یک روز پس از حملات روسیه به دو بندر اوکراین رخ داده است. بر اساس بیانیه نیروی دریایی اوکراین که در تلگرام منتشر شد، نام این کشتی «ویوا» بوده و ۱۱ شهروند ترکیه در آن حضور داشتهاند. مقامهای اوکراینی تأکید کردند که خوشبختانه در این حمله کسی آسیب ندیده و کشتی پس از حادثه به مسیر خود به سمت مصر ادامه داده است. اوکراین میگوید این حمله در آبهای آزاد و در محدوده منطقه اقتصادی انحصاری این کشور انجام شده؛ منطقهای که خارج از پوشش سامانههای پدافند هوایی اوکراین قرار دارد. کییف این اقدام را نقض آشکار قوانین بینالمللی دریانوردی دانسته و اعلام کرده در تماس مستقیم با کاپیتان کشتی قرار دارد. این نخستین حادثه از این نوع نیست. نیروی دریایی اوکراین پیشتر اعلام کرده بود که روسیه روز جمعه به دو بندر اوکراین حمله کرده و در جریان آن، سه کشتی متعلق به مالکان ترک آسیب دیدهاند؛ حملاتی که به آتشسوزی گسترده در یکی از کشتیها منجر شد. این تنشها در حالی افزایش یافته که مسکو تهدید کرده بود پس از حملات اوکراین به نفتکشهای ناوگان موسوم به «سایه» روسیه، دسترسی اوکراین به دریا را محدود خواهد کرد.
ادامه درگیری در جنوب شرق آسیا؛ مرز تایلند و کامبوج ملتهب ماند
تنشهای نظامی میان تایلند و کامبوج در مرز مشترک دو کشور همچنان ادامه دارد؛ این در حالی است که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، مدعی شده بود میان طرفین آتشبس جدیدی برقرار شده است. بااینحال، مقامهای تایلندی این ادعا را رد کرده و اعلام کردند عملیات نظامی تا زمانی که تهدیدی متوجه خاک و مردم این کشور باشد، ادامه خواهد یافت. آنوتین چارنویراکول، نخستوزیر موقت تایلند، روز شنبه تأکید کرد کشورش به اقدامات نظامی خود در مناطق مرزی مورد مناقشه ادامه میدهد. او گفت: «تا زمانی که احساس کنیم خطری متوجه سرزمین و شهروندان ماست، عملیات نظامی متوقف نخواهد شد.» جنگندههای تایلندی تنها چند ساعت پس از اظهارات ترامپ، مواضعی را در مناطق مرزی هدف قرار دادند. ترامپ اعلام کرده بود پس از گفتوگو با نخستوزیر تایلند و نخستوزیر کامبوج، دو طرف با توقف کامل تیراندازی موافقت کردهاند. بااینحال، هیچیک از مقامهای دو کشور در بیانیههای رسمی خود اشارهای به چنین توافقی نکردند. نخستوزیر تایلند نیز صراحتاً گفت که «هیچ آتشبسی در کار نیست» و اقدامات نظامی صبح همان روز گویای این واقعیت است. در مقابل، هون مانت، نخستوزیر کامبوج، از پیشنهاد نخستوزیر مالزی برای توقف درگیریها استقبال کرد. مالزی که ریاست دورهای آسهآن را بر عهده دارد، پیشنهاد داده است یک تیم ناظر منطقهای با پشتیبانی نظارتی آمریکا در مرز مستقر شود. بااینحال، بانکوک اعلام کرده هرگونه آتشبس باید پس از گفتوگوهای رسمی صورت گیرد و نمیتوان در میانه درگیریها به طور یکجانبه آن را اعلام کرد. درگیریهای اخیر که از اوایل هفته آغاز شده، شدیدترین تبادل آتش میان دو کشور از ماه ژوئیه تاکنون به شمار میرود. دو طرف یکدیگر را به استفاده از سلاحهای سنگین متهم کردهاند و گزارشها حاکی از زخمی شدن غیرنظامیان و آوارگی صدها هزار نفر در دو سوی مرز است؛ بحرانی انسانی که مردم محلی میگویند قربانی تصمیمهای سیاسی دولتها شدهاند.
تعرفهها زیر ذرهبین؛ پولی که برای همه چیز کافی نیست
درحالیکه درآمد دولت آمریکا از محل تعرفههای تجاری در ماه نوامبر کاهش یافته، دونالد ترامپ همچنان بر وعدههای گسترده خود درباره نحوه هزینهکرد این پول تأکید دارد. بر اساس برآورد یاهو فایننس، ترامپ از زمان کارزار انتخاباتی ۲۰۲۴ تاکنون دستکم ۹ ایده مختلف برای استفاده از درآمد تعرفهها مطرح کرده؛ وعدههایی که دامنه آنها از پرداخت چک نقدی به شهروندان تا تأمین هزینه کاهش مالیاتها را در بر میگیرد. ترامپ در تازهترین سخنرانی خود در ایالت پنسیلوانیا بار دیگر از تعرفهها دفاع کرد و آن را یکی از محبوبترین واژهها برای خود دانست. بااینحال، تصویر درآمدی تعرفهها در هفتههای اخیر مبهمتر شده است؛ چرا که رئیسجمهور آمریکا برای کاهش فشار هزینههای زندگی، برخی تعرفهها بر کالاهایی مانند قهوه، پرتقال و کاکائو را لغو کرد. این تصمیم باعث شد درآمد تعرفهای ماهانه از ۳۱.۳ میلیارد دلار در اکتبر به حدود ۳۰.۷ میلیارد دلار در نوامبر کاهش یابد. در کنار این کاهش درآمد، خطرات حقوقی نیز دولت ترامپ را تهدید میکند. دیوان عالی آمریکا در حال بررسی قانونی بودن بخش بزرگی از تعرفههاست و در صورت صدور رأی منفی، دولت ممکن است مجبور شود تا ۱۰۰ میلیارد دلار به واردکنندگان بازپرداخت کند. با وجود این، ترامپ همچنان بر استفاده از پول تعرفهها برای اهدافی مانند کمک مالی به کشاورزان، کاهش بدهی ملی، حذف مالیات بر درآمد و حتی تأمین هزینه مراقبت از کودکان تأکید دارد. اما کارشناسان اقتصادی میگویند بیشتر این وعدهها بسیار پرهزینهتر از درآمد واقعی تعرفهها هستند. مجموع درآمد تعرفهای آمریکا در سال جاری تاکنون حدود ۲۳۶ میلیارد دلار بوده، درحالیکه تنها یک دور پرداخت چکهای ۲ هزار دلاری به شهروندان میتواند تا ۶۰۰ میلیارد دلار هزینه داشته باشد. نهادهای مستقل هشدار میدهند که چنین طرحهایی نهتنها کسری بودجه را کاهش نمیدهد، بلکه آن را افزایش خواهد داد؛ بهویژه در شرایطی که درآمد مالیات بر درآمد، با بیش از ۲.۵ تریلیون دلار، همچنان ستون اصلی بودجه دولت آمریکا باقی مانده است.
از صادراتمحوری تا مصرف داخلی؛ نقشه راه اقتصادی چین
یک مقام ارشد اقتصادی چین اعلام کرد این کشور قصد دارد در سال ۲۰۲۶ حجم صادرات و واردات خود را افزایش دهد تا به سمت تجارتی «پایدار» و متوازن حرکت کند. به گزارش خبرگزاری رویترز، این اظهارات روز شنبه از سوی رسانه دولتی چین، CCTV، منتشر شد و نشاندهنده عزم پکن برای کاهش تنشهای تجاری با شرکای بینالمللی است. اقتصاد دوم جهان اخیراً با ثبت مازاد تجاری بیش از یک تریلیون دلار، توجه و انتقاد نهادهای بینالمللی از جمله صندوق بینالمللی پول را برانگیخته است. منتقدان معتقدند مدل رشد اقتصادی چین که بیش از حد بر تولید و صادرات تکیه دارد، در بلندمدت پایدار نیست و میتواند به تشدید اختلافات تجاری جهانی منجر شود. هان ونشیو، معاون کمیسیون مرکزی امور مالی و اقتصادی چین، در یک کنفرانس اقتصادی تأکید کرد که این کشور باید سیاست «درهای باز» را حفظ کند و با گسترش همکاریهای برد – برد در بخشهای مختلف، هم صادرات را افزایش دهد و هم واردات را تقویت کند. او همچنین از برنامههای دولت برای حمایت از صادرات خدماتی، افزایش درآمد خانوارها، بالا بردن مستمریهای پایه و حذف محدودیتهای غیرمنطقی در بخش مصرف خبر داد. این مقام چینی بار دیگر بر ضرورت مهار رقابتهای قیمتی مخرب یا همان «جنگهای قیمتی فرسایشی» تأکید کرد؛ رقابتهایی که سود شرکتها را کاهش میدهد. در همین حال، صندوق بینالمللی پول از چین خواسته است با کاهش وابستگی به صادرات و تقویت تقاضای داخلی، مسیر رشد متعادلتری را در پیش بگیرد. رهبران چین نیز وعده دادهاند با سیاست مالی «فعال» در سال آینده، مصرف و سرمایهگذاری را همزمان تقویت کرده و به رشد اقتصادی حدود ۵ درصد دست یابند.
بازارها واکنش نشان دادند؛ نام وارش در صدر گمانهزنیها
احتمال انتخاب «کوین وارش»، عضو سابق هیئتمدیره فدرال رزرو، بهعنوان رئیس بعدی بانک مرکزی آمریکا به طور محسوسی افزایش یافته است. پس از آنکه دونالد ترامپ اعلام کرد وارش یکی از گزینههای اصلی او برای جانشینی جروم پاول است، بازارهای پیشبینی واکنش سریعی نشان دادند و شانس او در پلتفرمهایی مانند Kalshi و Polymarket به طور قابل توجهی بالا رفت. ترامپ در گفتوگویی با روزنامه والاستریت ژورنال تأکید کرد که در میان گزینههای نهایی خود به «دو کوین» فکر میکند؛ کوین وارش و کوین هست، رئیس شورای اقتصاد ملی کاخ سفید. هرچند هست همچنان بخت اول این رقابت محسوب میشود، اما دیدار ۴۵ دقیقهای ترامپ و وارش در کاخ سفید، نگاهها را به طور جدی به سمت این مقام سابق فدرال رزرو معطوف کرده است. رئیسجمهور آمریکا با اشاره به دیدگاههای وارش درباره سیاست پولی گفت که او نیز مانند بسیاری از مشاوران ترامپ معتقد است نرخ بهره باید کاهش یابد. ترامپ بار دیگر از عملکرد فدرال رزرو انتقاد کرد و گفت کاهش اخیر نرخ بهره بسیار کمتر از حد انتظار بوده و نرخها باید ظرف یک سال آینده به حدود یک درصد یا حتی کمتر برسند. او همچنین تصریح کرد که رئیس آینده فدرال رزرو باید نظرات رئیسجمهور را بشنود، هرچند الزاماً از آنها تبعیت نکند. در همین حال، گزارش روزنامه فایننشال تایمز نشان میدهد جیمی دایمون، مدیرعامل جیپی مورگان، در یک نشست خصوصی از دیدگاههای وارش درباره فدرال رزرو حمایت کرده است. این در حالی است که دایمون پیشتر بر اهمیت استقلال بانک مرکزی تأکید کرده و هشدار داده بود که دخالت سیاسی میتواند پیامدهای منفی برای اقتصاد و بازار اوراق قرضه داشته باشد. برخی سرمایهگذاران نیز نگراناند که در صورت ریاست کوین هست، تمرکز بیش از حد بر رشد اقتصادی و کاهش تهاجمی نرخ بهره، ثبات بازار خزانهداری آمریکا را به خطر بیندازد.