گام تازه اروپا علیه مسکو؛ داراییهای روسیه برای همیشه مسدود شد
اتحادیه اروپا تصمیم گرفته است داراییهای بانک مرکزی روسیه را که پس از آغاز جنگ اوکراین در اروپا مسدود شده بود، به طور نامحدود منجمد نگه دارد. این تصمیم یک مانع مهم را از سر راه استفاده از این داراییها برای حمایت مالی از اوکراین برمیدارد. بروکسل میگوید هدف اصلی این اقدام، تضمین ادامه توان مالی اوکراین برای دفاع از خود در برابر تهاجم روسیه است؛ تهدیدی که اروپا آن را مستقیماً متوجه امنیت خود میداند. بر اساس این توافق، حدود ۲۱۰ میلیارد یورو از داراییهای حاکمیتی روسیه دیگر نیازی به تمدید دورهای ششماهه نخواهند داشت و تا هر زمان که لازم باشد، مسدود باقی میمانند. این تغییر، خطر مخالفت احتمالی کشورهایی مانند مجارستان یا اسلواکی را که روابط نزدیکتری با مسکو دارند، کاهش میدهد؛ کشورهایی که میتوانستند در آینده با تمدید تحریمها مخالفت کنند و اتحادیه را مجبور به آزادسازی این داراییها کنند. این اقدام همچنین راه را برای اجرای طرح بزرگ اتحادیه اروپا جهت اعطای وامی تا سقف ۱۶۵ میلیارد یورو به اوکراین هموار میکند. قرار است این وام برای تأمین هزینههای نظامی و غیرنظامی اوکراین در سالهای ۲۰۲۶ و ۲۰۲۷ استفاده شود و بازپرداخت آن تنها در صورتی انجام شود که روسیه در آینده غرامت جنگی بپردازد. بهاینترتیب، این وام عملاً به نوعی پیشپرداخت غرامت جنگی تبدیل میشود. در همین حال، برخی نگرانیهای حقوقی همچنان باقی است؛ از جمله احتمال شکایت روسیه علیه مؤسسات مالی اروپایی. مقامهای اروپایی میگویند در حال آمادهسازی تضمینهای حقوقی کافی، بهویژه برای بلژیک هستند که بخش عمده این داراییها در آن نگهداری میشود. اوکراین این تصمیم را گامی تاریخی در مسیر عدالت دانسته و مقامات اروپایی قرار است در نشست آینده شورای اروپا جزئیات نهایی این طرح را بررسی و تصویب کنند.
تصمیم تازه قانونگذاران؛ تسریع پروژههای گازی بین ایالتی
در ادامه تلاشها برای تسریع توسعه زیرساختهای انرژی، مجلس نمایندگان آمریکا لایحهای را تصویب کرد که روند صدور مجوز برای احداث خطوط لوله گاز طبیعی را سادهتر و سریعتر میکند. این طرح با ۲۱۳ رأی موافق در برابر ۱۸۴ رأی مخالف به تصویب رسید و هدف اصلی آن کاهش بروکراسیهای طولانی فدرال در پروژههای بین ایالتی است. بر اساس این لایحه، کمیسیون تنظیم مقررات انرژی فدرال (FERC) بهعنوان نهاد اصلی تصمیمگیر در فرآیند بررسی و صدور مجوز خطوط لوله معرفی میشود. این تغییر باعث میشود ارزیابیهای زیستمحیطی، از جمله مسائل مربوط به کیفیت آب، بهصورت یکپارچه در همین نهاد بررسی شود و دیگر نیازی به انتظار برای تأیید جداگانه ایالتها نباشد؛ موضوعی که تاکنون باعث تأخیرهای طولانی در اجرای پروژهها شده بود. نمایندگان کنگره میگویند اصلاح روند صدور مجوزها به یک اولویت جدی تبدیل شده است، زیرا آمریکا برای پاسخ به رشد سریع مصرف برق، بهویژه از سوی مراکز داده و صنایع نوین، به زیرساختهای انرژی جدید نیاز دارد. از سوی دیگر، افزایش هزینه انرژی برای خانوارها فشار زیادی ایجاد کرده و قانونگذاران امیدوارند با تسهیل ساخت خطوط لوله، عرضه انرژی افزایش یافته و قیمتها کنترل شود. این لایحه بخشی از بسته گستردهتری از طرحها برای تسریع پروژههای زیرساختی است که برخی از آنها با حمایت دوحزبی نیز تصویب شدهاند. صنعت انرژی از این تصمیم استقبال کرده و آن را گامی مهم برای تأمین انرژی ارزان، پایدار و قابل اتکا میداند. به گفته رئیس مؤسسه نفت آمریکا، این قوانین میتواند قفل بسیاری از پروژههای حیاتی را باز کند و پاسخ مناسبی به نیاز روبهرشد اقتصاد آمریکا باشد.
گام تازه برای صلح اوکراین؛ ویتکاف و زلنسکی در برلین دیدار میکنند
فرستاده ویژه آمریکا، استیو ویتکاف، به همراه جرد کوشنر داماد رئیسجمهور دونالد ترامپ، قرار است آخر هفته پیشِرو راهی برلین شوند تا با ولودیمیر زلنسکی رئیسجمهور اوکراین و جمعی از رهبران اروپایی دیدار و گفتوگو کنند. به گفته یک مقام آگاه آمریکایی، این سفر در راستای تلاشهای تازه واشنگتن برای پیشبرد ابتکار صلح در جنگ اوکراین انجام میشود. بر اساس این گزارش، ویتکاف در ادامه این سفر، روزهای یکشنبه و دوشنبه با همتایان خود از فرانسه، بریتانیا و آلمان نیز دیدار خواهد داشت. انتخاب برلین بهعنوان محل این نشستها، نشاندهنده نقش پررنگ اروپا در روند مذاکرات و هماهنگی نزدیک آمریکا با متحدانش برای رسیدن به راهحلی سیاسی است. روزنامه والاستریت ژورنال نخستین رسانهای بود که خبر این دیدارها را منتشر کرد. اعزام ویتکاف که مسئول اصلی مذاکرات آمریکا با اوکراین و روسیه درباره طرح پیشنهادی صلح است، بیانگر احساس فوریت بیشتر در واشنگتن برای کاهش فاصلهها با کییف بر سر جزئیات این طرح است. مقامهای آمریکایی بر این باورند که هنوز اختلافنظرهایی وجود دارد و بدون گفتوگوی مستقیم و هماهنگ با اوکراین و شرکای اروپایی، عبور از این مرحله دشوار خواهد بود. در همین حال، انتظار میرود رهبران ارشد اروپایی از جمله امانوئل مکرون رئیسجمهور فرانسه، کییر استارمر نخستوزیر بریتانیا و فریدریش مرتس صدراعظم آلمان نیز در این گفتوگوها حضور داشته باشند. کاخ سفید پیشتر تأکید کرده بود که دونالد ترامپ تنها زمانی نمایندهای را به چنین نشستهایی اعزام میکند که چشمانداز روشنی برای پیشرفت واقعی در مذاکرات صلح وجود داشته باشد؛ موضوعی که نشان میدهد این سفر با امیدی محتاطانه به نتیجه همراه است.
نفت در مسیر نزولی؛ بازار در سایه مازاد تولید و کاهش ریسکها
قیمت نفت خام در پایان معاملات هفتگی با کاهش بسته شد و نشانههایی از ضعف بیشتر در بازار دیده میشود. نفت در طول هفته تحت فشار فروش قرار داشت و در نهایت با افت بیش از چهار درصدی به کار خود پایان داد. هرچند قیمتها در ابتدای هفته تا نزدیکی ۶۰ دلار بالا رفته بودند، اما این رشد دوام نیاورد و بازار بهتدریج وارد مسیر نزولی شد. فضای کلی معاملات نشان میدهد معاملهگران نسبت به چشمانداز میانمدت نفت محتاطتر شدهاند. مهمترین عامل این افت، نگرانیها درباره افزایش مازاد عرضه در سالهای آینده است. گزارش تازه آژانس بینالمللی انرژی حاکی از آن است که تولید نفت در کشورهای خارج از اوپک، از جمله آمریکا و کانادا، با سرعتی بیشتر از رشد تقاضای جهانی افزایش مییابد. این عدم توازن باعث شده بازار از هماکنون نسبت به اشباع عرضه در سال ۲۰۲۶ واکنش نشان دهد و قیمتها را پایین بیاورد. در کنار عوامل بنیادی، کاهش ریسکهای ژئوپلیتیک نیز نقش مهمی در تضعیف قیمت نفت داشته است. امیدواریها به پیشرفت مذاکرات مربوط به جنگ اوکراین باعث شده بخشی از «حق بیمه ریسک» که پیشتر در قیمت نفت لحاظ میشد، از بازار خارج شود. همچنین بازگشت تولید در برخی میادین مهم نفتی، از جمله در عراق، عرضه فیزیکی نفت را افزایش داده و فشار بیشتری بر قیمتها وارد کرده است. با وجود برخی اختلالات محدود در عرضه، بازار واکنش چندانی به این اخبار نشان نداد و تمرکز اصلی همچنان بر تصویر کلی مازاد عرضه باقی مانده است. از منظر تکنیکال نیز قیمت نفت به محدودهای حساس رسیده که میتواند جهت حرکت بعدی بازار را مشخص کند. اگر این سطح حمایتی حفظ نشود، احتمال ادامه افت قیمت وجود دارد، اما در صورت تثبیت، ممکن است شاهد یک نوسان اصلاحی کوتاهمدت باشیم. در مجموع، فضای فعلی بازار نفت همچنان محتاط و متمایل به فشار نزولی ارزیابی میشود.
فدرال رزرو زیر ذرهبین؛ آینده سیاست پولی آمریکا در دستان ترامپ
دونالد ترامپ اعلام کرده که انتخاب رئیس بعدی فدرال رزرو را به دو گزینه اصلی محدود کرده است: «کوین وارش» عضو سابق هیئتمدیره فد و «کوین هست» رئیس شورای اقتصاد ملی آمریکا. او گفته هر دو نفر را به طور جدی بررسی میکند و تصمیم نهایی بهزودی گرفته خواهد شد. ترامپ تأکید کرده رئیس آینده فدرال رزرو باید دیدگاه او درباره کاهش نرخ بهره را بپذیرد. به گفته او، نرخهای بهره باید به شکل قابلتوجهی کاهش پیدا کند تا هزینه تأمین مالی بدهی عظیم آمریکا کمتر شود. ترامپ حتی گفته ترجیح میدهد نرخ بهره ظرف یک سال به حدود ۱ درصد یا پایینتر برسد. نکته بحثبرانگیز صحبتهای ترامپ این است که او معتقد است رئیس فدرال رزرو باید در تصمیمهای پولی با رئیسجمهور مشورت کند. این دیدگاه برخلاف رویه سنتی استقلال بانک مرکزی است و میتواند واکنش بازارها و اقتصاددانان را به دنبال داشته باشد. ترامپ همچنین از انتخاب جروم پاول در سال ۲۰۱۷ ابراز نارضایتی کرده و گفته در آن زمان توصیه اشتباهی دریافت کرده است. در کنار وارش و هست، نام چند مقام فعلی فدرال رزرو هم مطرح شده، اما تمرکز اصلی همچنان روی «دو کوین» است و شانس هست در بازارهای پیشبینی هنوز کمی بالاتر ارزیابی میشود.
ریزش سنگین فناوری؛ رشد داوجونز، افت S&P و نزدک
بازار سهام آمریکا هفته را با فشار فروش به پایان رساند و دلیل اصلی آن افت محسوس سهام شرکتهای فناوری بود. پس از ماهها رشد سریع، بهویژه در سهام مرتبط با هوش مصنوعی، بسیاری از سرمایهگذاران تصمیم گرفتند بخشی از سود خود را ذخیره کنند. این رفتار باعث شد شاخصهای S&P 500 و نزدک کاهش پیدا کنند، درحالیکه داوجونز به دلیل ترکیب متفاوت و وزن بالاتر شرکتهای صنعتی و سنتی، افت کمتری را تجربه کرد. فضای کلی بازار از حالت هیجانی به سمت احتیاط حرکت کرد.در بخش فناوری، نگرانی اصلی سرمایهگذاران به حاشیه سود و هزینههای بالا برمیگردد. برخی شرکتهای بزرگ با وجود ارائه گزارشهای مالی مناسب، به دلیل چشمانداز مبهم سودآوری و هزینههای سنگین سرمایهگذاری با افت قیمت سهام مواجه شدند. بهویژه شرکتهایی که سرمایهگذاری گستردهای در زیرساختهای هوش مصنوعی دارند، تحت فشار فروش قرار گرفتند. این موضوع نشان داد که بازار دیگر فقط به رشد درآمد توجه نمیکند و کیفیت سود و کنترل هزینهها اهمیت بیشتری پیدا کرده است. همزمان با افت سهام فناوری، چرخش سرمایه به سمت صنایع دفاعی و کمریسکتر بهوضوح دیده شد. بخشهایی مانند کالاهای مصرفی ضروری و سلامت با استقبال سرمایهگذاران روبهرو شدند، زیرا در شرایط نوسان بازار، ثبات بیشتری دارند. این جابهجایی سرمایه نشان میدهد معاملهگران به دنبال حفظ سرمایه و کاهش ریسک هستند، نه خروج کامل از بازار. چنین رفتاری معمولاً در دورههای اصلاحی طبیعی دیده میشود. در مجموع، تحلیلگران این افت را بیشتر یک اصلاح سالم پس از رشدهای پرقدرت اخیر میدانند، نه نشانهای از آغاز یک روند نزولی بلندمدت. بازار همچنان از نظر بنیادی وضعیت مناسبی دارد، اما سرمایهگذاران محتاطتر شدهاند و انتخاب سهام را با دقت بیشتری انجام میدهند. تمرکز فعلی بازار بر شرکتهایی است که تراز مالی قویتر، جریان نقدی پایدارتر و چشمانداز سودآوری شفافتری دارند. این تغییر رویکرد میتواند در کوتاهمدت نوسان ایجاد کند، اما در بلندمدت به تعادل بازار کمک خواهد کرد.