بنبست در مذاکرات تجاری؛ واشنگتن نگران تغییرات اندونزی
مقامهای آمریکایی هشدار دادهاند که توافق تجاری میان ایالات متحده و اندونزی که در ماه ژوئیه امضا شد، اکنون با خطر فروپاشی روبهرو است. به گفته یک مقام آمریکایی، جاکارتا برخی از تعهداتی را که هنگام امضای توافق پذیرفته بود، زیر سؤال برده و همین موضوع باعث نگرانی در واشنگتن شده است. با وجود این، اندونزی اعلام کرده که روند گفتوگوها ادامه دارد و چنین مواردی بخشی طبیعی از مذاکرات پیچیده تجاری است. این توافق شامل حذف تعرفه بر بیش از ۹۹ درصد کالاهای آمریکایی و رفع تمام موانع غیرتعرفهای برای شرکتهای آمریکا بود. در مقابل، آمریکا نیز موافقت کرده بود تعرفههای اعمال شده بر کالاهای اندونزیایی را از ۳۲ درصد به ۱۹ درصد کاهش دهد. اما مقامات آمریکایی میگویند اندونزی اکنون میخواهد برخی بندهای الزامآور را تغییر داده و متن توافق را بازنویسی کند؛ اقدامی که از نگاه واشنگتن، توافق را ضعیفتر از قراردادهای اخیر با مالزی و کامبوج خواهد کرد. بر اساس گزارشها، آمریکا بهویژه نگران عقبنشینی اندونزی در زمینه حذف موانع غیرتعرفهای برای صادرات صنعتی و کشاورزی آمریکاست. همچنین گفته میشود که جاکارتا نسبت به تعهدات مربوط به تجارت دیجیتال نیز تردید دارد. یک منبع اندونزیایی گفته مشکل اصلی «هماهنگسازی نهایی متن» است و هنوز اختلاف جدی مطرح نشده، اما واشنگتن از این روند راضی نیست. با وجود این اختلافها، اندونزی تأکید کرده که به دنبال دستیابی به توافقی است که برای هر دو طرف سودمند باشد و مذاکرات را متوقف نکرده است. در آمریکا نیز برخی مقامات گفتهاند که این عقبگرد میتواند روابط تجاری آینده را تحت فشار قرار دهد، اما همچنان امکان حلوفصل اختلافها از راه گفتوگو وجود دارد. هر دو طرف امیدوارند بتوانند در هفتههای آینده به چارچوبی پایدار و قابل اجرا برسند.
آسمان پرتنش اقیانوس آرام؛ واکنش تند توکیو به پرواز بمبافکنها
نیروی دفاعی ژاپن اعلام کرد که جنگندههای این کشور برای رصد گشت مشترک هوایی چین و روسیه در نزدیکی مرزهای ژاپن به پرواز درآمدهاند؛ اقدامی که در میانه تنشهای روبهافزایش میان توکیو و پکن صورت گرفت. در این عملیات، دو بمبافکن راهبردی روسی Tu-95 از سمت دریای ژاپن بهسوی دریای چین شرقی حرکت کردند و با دو بمبافکن چینی H-6 ملاقات کردند تا یک پرواز مشترک طولانی در اقیانوس آرام انجام دهند. همزمان، چهار جنگنده چینی J-16 نیز به این بمبافکنها پیوستند و در مسیری بین جزایر اوکیناوا و میاکو پرواز کردند؛ مسیری که در آبهای بینالمللی قرار دارد. ژاپن همچنین پرواز همزمان چندین هواپیمای نظامی روسی دیگر را در دریای ژاپن رصد کرد. وزیر دفاع ژاپن، شینج کویزومی، این اقدامات را «نمایش قدرت آشکار علیه ژاپن» توصیف کرد و گفت فعالیت مشترک دو کشور «نگرانکننده و تهدیدی جدی» برای امنیت ملی است. طبق گزارش رسانههای روسی، این عملیات مشترک هشت ساعت طول کشیده است. کره جنوبی نیز اعلام کرد که ۹ هواپیمای روسی و چینی وارد منطقه تشخیص دفاع هوایی این کشور شدهاند. این رخدادها چند روز پس از آن صورت میگیرد که ژاپن چین را متهم کرد جنگندههای حامل ناو هواپیمابر پکن، رادار خود را بهسوی هواپیماهای ژاپنی قفل کردهاند؛ ادعایی که چین آن را رد کرد. افزایش این تحرکات نظامی در حالی است که اظهارات اخیر نخستوزیر ژاپن سانائه تاکائچی درباره احتمال واکنش ژاپن به هرگونه اقدام چین علیه تایوان، تنشها را تشدید کرده است. چین و روسیه طی سالهای اخیر همکاری دفاعی خود را تقویت کردهاند و رزمایشهای مشترک در دریای چین جنوبی و خاک روسیه برگزار کردهاند؛ همکاریهایی که نشانه تغییرات عمیق در موازنه قدرت منطقهای است.
فدرال رزرو در آستانه تغییر؛ ترامپ نامزدهای نهایی را فرا میخواند
گزارش والاستریت ژورنال نشان میدهد که دونالد ترامپ در روزهای پیش رو وارد مرحله پایانی انتخاب رئیس جدید فدرال رزرو میشود و گفتوگوهای نهایی خود با نامزدها را آغاز خواهد کرد. نخستین گفتوگو قرار است با کوین وارش، عضو پیشین هیئتمدیره فد، انجام شود. همزمان، کوین هَسِت، رئیس شورای اقتصاد ملی و یکی از گزینههای جدی، نیز بهزودی با ترامپ دیدار میکند، هرچند احتمال جابهجایی زمان این جلسات وجود دارد؛ چون رئیسجمهور هنوز تصمیم نهایی نگرفته است. در بازارهای مالی، نگاهها بیشتر به هَسِت دوخته شده است؛ فردی که دیدگاههایش درباره کاهش نرخ بهره به مواضع ترامپ نزدیک است. دادههای سایت «پالیمارکت» نشان میدهد معاملهگران با احتمال ۷۳ درصدی انتظار دارند او جانشین جروم پاول باشد. اهمیت این انتخاب زمانی بیشتر میشود که بدانیم دوره ریاست پاول در مه ۲۰۲۶ پایان مییابد و رئیس جدید میتواند مسیر سیاست پولی آمریکا را به شکل قابلتوجهی تغییر دهد. همزمان، فدرال رزرو این هفته نشست مهمی برگزار میکند؛ نشستی که پیشبینی میشود با کاهش ۲۵ واحدی نرخ بهره به پایان برسد. با وجود این، اختلافنظر میان اعضای کمیته درباره ادامه مسیر کاهش نرخ بهره احتمال دارد لحن بیانیه را محتاطانهتر کند. بسیاری از تحلیلگران هشدار میدهند که بازارها بیشتر از خود کاهش نرخ، به نحوه توضیح فد درباره برنامه سال آینده واکنش نشان خواهند داد. به همین دلیل، ترکیب نامعلوم رهبری آینده فدرال رزرو و نبود اجماع کامل درباره سیاستهای سال ۲۰۲۶، فضای عدم قطعیت را در بازارها افزایش داده است. سرمایهگذاران امیدوارند با مشخص شدن گزینه نهایی ریاست فدرال رزرو و انتشار چشمانداز تازه سیاست پولی، تصویر روشنتری از مسیر اقتصاد آمریکا قابل ترسیم باشد.
بازار در وضعیت خنثی؛ آرامش پیش از تصمیم فدرال رزرو
ارزهای آسیایی و دلار آمریکا در معاملات امروز تقریباً بدون تغییر ماندند، زیرا بازارها در انتظار تصمیم تازه فدرال رزرو درباره نرخ بهره هستند. سرمایهگذاران پیشبینی میکنند بانک مرکزی آمریکا نرخها را یکچهارم درصد کاهش دهد، اما همچنان نگراناند که لحن مقامات فدرال رزرو «محتاط و متمایل به انقباض» باشد. به همین دلیل، فضای کلی بازار آرام اما توأم با انتظار است. شاخص دلار تغییر چندانی نداشت و قراردادهای آتی آن اندکی کاهش را نشان دادند؛ نشانهای از اینکه بازار کاهش نرخ بهره را تا حد زیادی در قیمتها لحاظ کرده است. بااینحال، اختلافنظر در میان سیاستگذاران فدرال رزرو باعث شده معاملهگران با احتیاط بیشتری رفتار کنند. همه نگاهها به سخنان جروم پاول پس از جلسه فدرال رزرو دوخته شده تا مشخص شود مسیر نرخ بهره در سال ۲۰۲۶ چگونه خواهد بود. تحلیلگران انتظار دارند کاهش نرخ بهره امروز همراه با هشدارهای جدی باشد و نشانههایی از توقف در نشست ژانویه نیز مطرح شود. سرمایهگذاران همچنین به گزارش «چشمانداز اقتصادی» فدرال رزرو توجه دارند، بهویژه اینکه تغییرات مهمی در ترکیب اعضای کمیته سیاستگذاری برای سال ۲۰۲۶ پیشبینی میشود. این موضوع میتواند جهت سیاستگذاری پولی در سالهای آینده را تحت تأثیر قرار دهد. در بازار ارز آسیا، ین ژاپن اندکی تقویت شد و نسبت دلار به ین ۰.۱ درصد کاهش یافت. دلار سنگاپور تقریباً بدون تغییر معامله شد. در این میان، دادههای تازه چین نیز نشان داد تورم برای چندمین ماه در محدوده منفی قرار داشته و فشار رکودی همچنان بر دومین اقتصاد بزرگ جهان سایه انداخته است؛ موضوعی که بر حساسیت بازارها نسبت به تصمیم فدرال رزرو افزوده است.
نقره در اوج تاریخی؛ عبور بیسابقه از مرز ۶۰ دلار
قیمت نقره در معاملات امروز جهش بیسابقهای را تجربه کرد و برای نخستین بار از مرز ۶۰ دلار در هر اونس عبور کرد؛ روندی که نشان میدهد این فلز سفید در سال ۲۰۲۵ به یکی از جذابترین داراییهای امن بازار جهانی تبدیل شده است. این اتفاق در حالی رخ میدهد که سرمایهگذاران با انتظار کاهش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو، به سمت فلزات گرانبها حرکت کردهاند و جو بازار بهشدت حمایتی است. در معاملات روز چهارشنبه، نقره اسپات تا سقف ۶۰.۹۱ دلار پیش رفت و قراردادهای آتی ماه مارس نیز سطح ۶۱ دلار را لمس کردند. بخش مهمی از این جهش به نگرانیها درباره کاهش عرضه در ماههای آینده مربوط است. علاوه بر این، دولت آمریکا امسال نقره را در فهرست «مواد معدنی حیاتی» قرار داد؛ اقدامی که جذابیت سرمایهگذاری در این فلز را افزایش داده و جریانهای سرمایه را تقویت کرده است. یکی دیگر از دلایل رشد نقره، اختلاف فاحش قیمت آن با طلاست. درحالیکه طلا در ماههای اخیر رکوردهای پیدرپی ثبت کرده و خرید آن برای برخی سرمایهگذاران گرانتر شده، نقره بهعنوان گزینهای ارزانتر و جایگزینی مناسب برای پوشش ریسک، مورد استقبال قرار گرفته است. همین ویژگی باعث شده نقره در سال ۲۰۲۵ بازدهی بیش از ۱۰۰ درصدی ثبت کند و عملکردی بهتر از طلا داشته باشد. همزمان، طلا نیز از فضای بازار بینصیب نمانده و با تضعیف دلار و انتظار برای کاهش نرخ بهره اندکی افزایش یافته است. کاهش بازدهی اوراق، جذابیت داراییهای بدون سود مانند طلا و نقره را بالا میبرد و تصمیم فدرال رزرو در نشست پیش رو میتواند جهت حرکت کوتاهمدت این بازارها را مشخص کند.
زلنسکی آماده پاسخ نهایی؛ طرح صلح ترامپ وارد مرحله سرنوشتساز شد
ولودیمیر زلنسکی اعلام کرده که پاسخ اوکراین به طرح صلح پیشنهادی دونالد ترامپ روز چهارشنبه ارائه خواهد شد؛ پاسخی که میتواند روند جنگ طولانی اوکراین و روسیه را وارد مرحله تازهای کند. این خبر باعث شد بسیاری از تحلیلگران دوباره درباره احتمال توقف درگیریها گمانهزنی کنند، بهویژه اینکه دولت ترامپ بارها تأکید کرده به دنبال توافقی سریع برای پایان جنگ است. از سوی دیگر، بازار نفت نیز تحت تأثیر این فضای جدید قرار گرفته، زیرا هر توافق احتمالی میتواند به کاهش تحریمها علیه روسیه و افزایش صادرات نفت این کشور منجر شود. با وجود این امیدها، بسیاری معتقدند احتمال دستیابی به توافق نهایی همچنان پایین است. جنگی که نزدیک به چهار سال از آن میگذرد، اکنون در مرحلهای قرار دارد که خطوط نبرد کند و فرسایشی شده است. بااینحال، تجربه نشان داده که پایان برخی جنگها زمانی اتفاق میافتد که ظاهراً هیچ نشانهای از امکان توافق وجود ندارد. کارشناسان میگویند ترامپ ابزار سیاسی کافی برای فشار بر اوکراین دارد تا در بخشهایی از خاک خود امتیاز بدهد، موضوعی که میتواند مذاکرات را سرعت ببخشد. در میدان نبرد، شرایط برای اوکراین چندان مساعد نیست. نیروهای روسی در هفتههای اخیر در برخی محورهای مهم به طور آهسته اما ثابت پیشروی کردهاند، درحالیکه توان اوکراین برای اجرای عملیات تهاجمی بزرگ محدود شده است. این عدم توازن قدرت نظامی باعث شده برخی تحلیلگران معتقد باشند کییف در موضع سختتری نسبت به ابتدای جنگ قرار دارد و ممکن است ناچار شود امتیازهای بیشتری بدهد. در سطح اقتصادی، اوکراین تلاش کرده با فشار بر اقتصاد روسیه از طریق حملات محدود و هزینههای جنگ، دست بالا را در مذاکرات داشته باشد؛ اما واقعیت این است که اقتصاد روسیه برخلاف انتظار بسیاری، طی دوره جنگ رشد قابل توجهی داشته و توانسته بخشهای زیادی از فشار تحریمها را مدیریت کند. همین مسئله باعث شده استراتژی اقتصادی اوکراین به تنها راه مؤثر پایان جنگ تبدیل نشود. حالا چشمها به چهارشنبه دوخته شده تا مشخص شود اوکراین چه پاسخی به طرح صلح ترامپ خواهد داد و این پاسخ چه تأثیری بر آینده جنگ خواهد گذاشت.
تورم چین به اوج ۲۱ ماهه رسید؛ فشارهای رکودی ادامه دارد
تورم مصرفکننده چین در ماه نوامبر به ۰.۷ درصد رسید که بالاترین سطح در ۲۱ ماه گذشته است. رشد چشمگیر قیمت سبزیجات تازه باعث شد تورم مواد غذایی دوباره مثبت شود و بخش مهمی از افزایش شاخص اصلی را رقم بزند. درحالیکه قیمت غذا از ابتدای سال در مسیر نزولی بود، جهش ۷.۲ درصدی قیمت سبزیجات در یک ماه، آن را به سطح ۱۴.۵ درصد سالانه رساند و اثر منفی چند ماهه را تا حدی خنثی کرد. کارشناسان میگویند این روند احتمالاً ادامه خواهد داشت، زیرا چرخه قیمتی گوشت خوک – یکی از عوامل اصلی فشار منفی بر تورم امسال – انتظار میرود در سال آینده بازگردد. تورم هسته نیز در سطح ۱.۲ درصد ثابت ماند و پس از شش ماه افزایش پیاپی، در نوامبر تغییر نکرد. قیمتهای غیر خوراکی اندکی کاهش داشتند که عمدتاً ناشی از افت بیشتر هزینههای حملونقل و ارتباطات بود. در بخش تولید، تورم شاخص قیمت تولیدکننده همچنان در محدوده منفی باقی ماند و با ثبت منفی ۲.۲ درصد برای سی و هشتمین ماه متوالی کاهش را ادامه داد. هرچند صنایع مرتبط با فلزات غیرآهنی عملکرد بهتری داشتند و برخی زیرشاخهها به رشد سالانه مثبت رسیدند. در مجموع، با وجود نگرانیهای سال جاری درباره خطر رکود تورمی، نشانههای اخیر نشان میدهد شاخص CPI چین در سال آینده نیز به مسیر صعودی ملایم بازمیگردد. تحلیلگران میگویند این میزان تورم مانعی برای سیاستهای تسهیل پولی بانک مرکزی نخواهد بود و احتمالاً چین در سال ۲۰۲۶ نیز برای حمایت از رشد اقتصادی، کاهش نرخ بهره را ادامه میدهد.